27 DOORBRAAK
**
*
Instemming van de burgers gevraagd!
**
Historicus Winkler over het Westen en het 'bonapartisme' van de EU
**
Historicus Heinrich August Winkler.
foto: ©Reporters / DPA
*
29 DECEMBER 2019
*
De
weg naar het Westen is lang, de denkbeeldige weg die landen moeten
afleggen om als vrije samenleving en ordelijke rechtsstaat te kunnen
gelden. De historicus Heinrich August Winkler had zijn eigen land,
Duitsland, voor ogen bij het werken aan een boek met de titel Der lange Weg nach Westen (2000).
Misschien
had hij ook aan zijn eigen levenspad zitten denken, hoe zijn moeder,
een jonge weduwe, met hem als vijfjarige in augustus 1944 vanuit Königsbergen in Oost-Pruisen naar het westelijke deel van Duitsland trok.
**
*
Een paar maanden later zou de geboortestad van Immanuel Kant bestormd worden door het Rode Leger en haar Duitse naam moeten inruilen voor het Russische ‘Kaliningrad’.
Frontstaat
Achter zich zag Winkler de val toe klappen, het IJzeren Gordijn opgetrokken worden. Württemberg,
waar moeder en zoon zich vestigden, behoorde tot dat deel van Duitsland
dat zich als staatkundige entiteit zou binden aan ‘het Westen’, de Westbindung zoals ingeluid door
**
*
Konrad Adenauer, de eerste bondskanselier van de in 1949 opgerichte Bondsrepubliek Duitsland.
Het
nadenken over inhoud en betekenis van ‘het Westen’ werd Winkler
ingegeven door zijn eigen biografie, het verlaten van Oost-Pruisen (in
1945 opgedeeld tussen Polen en de Sovjet-Unie) en het neerstrijken in
West-Duitsland dat ten tijde van de Koude Oorlog als ‘frontstaat’ zou
grenzen aan de DDR, de Oost-Duitse communistische staat.
Betekenissen
Winkler heeft nog enkele andere boeken over ‘het Westen’ geschreven, zoals bijvoorbeeld Zerbricht der Westen?
(2017) (‘Stuikt het Westen ineen?’). Zijn ideeën over de betekenis en
de crisis van het Westen balde hij samen in een redevoering die hij in
mei 2019 aan de Humboldt-Universität in Berlijn hield, toen in het
maandblad Cicero gepubliceerd en op het jaareinde er nog eens als een
van de meest gelezen teksten in gedocumenteerd werd.
**
Lees verder op het origineel. Dat toch hieronder verder gaat
**
*
NASCHRIFT
*
‘Als
de EU het verzoek zou indienen om lid van de EU te worden, zou ze
wegens gebrek aan democratische ordening afgewezen worden’.
In
mij college-jaren o zo lang gleden, leerde ik “Que la répetioin est la
Mère de L’Étude”. Heden ten dage zou dat nu eerder luiden ‘zagen’.
*-*-
- Hier op deze blog wordt al langer gesproken van de EUSSR…
Ondergetekende zal dus wel nog een veel slechter karakter hebben dan deze Doctorandus-Historicus..
Waar begot blijft toch die strafste van De Vier Weverkes? Diene uit A’en. Is die er nog niet klaar voor? Waarop toch wordt er zo eeuwig lang gewacht?
*-*-*
“Het
loont om de kerngedachten van Winkler weer te geven, ook al omdat hij
vanuit een historisch perspectief de boog slaat naar het migratiebeleid
van bondskanselier Angela Merkel”.
*
Lap! Die zit. Benieuwd hoe dat sukkelgat er na, zo veel later, over denkt. Berouw? Dat altijd nà de zonde. Nooit er voor.
Ook dat is een punt van ons Christelijk Geloof.
*-*-*
Der lange Weg nach Westen (2000).
*
Dat boek ligt zekerlijk te koop. Een beetje overal zelfs. Maar waarschijnlijk niet bij Boekhandel De Schandaard. Mag niet van Papa…
*-*-*-
Königsberg (Oost Pruisen) Augustus 1944: 5 jarig kind met vaderloze moeder belandt bijna in Kalinkagrad,
de nieuwe Sovjet-naam voor deze historische stad. Vader is voor Führer
en Vaterland misschien gevallen op het Veld van Eer? Daar ergens in het
verre onmetelijke Rusland…
*
Dhr
Winkler zal dus zowat drie jaar (3) ouder zijn dan ondergetekende. Maar
die periode ervaren we beiden ongeveer op dezelfde manier. Onze Pa was
toen amper een jaar voordien overleden. Ook al als gevolg van diezelfde
smerige oorlog. Amper 39 jaar jong. Ha Ons Ma op een bepaalde manier wat
meer geluk dan dat ‘gezinnetje’ in Köningsbergen? Haar man stierf
thuis. In zijn eigen bed. Omdat er toen nog geen peniceline was. Er
waren ook niet 1, maar 5 kinderen. En het waren ook geen sovjets die
baas kwamen spelen, maar chewing kauwende Americanos. We stonden, met
veel geluk, dus aan de goede kant. Maar wel als hulpeloze wezen…
*
Reis
Anekdote. Ooit ergens rond Mullhouse, na overnachting. De volgende
morgen, bij de afreis, op de parking van het Hotel bijna-botsing met
zware Mercedes. Duitse nummerplaat. Niks gebeurd. Korte kennismaking.
Auf Deutsch. Best voetje voor. Sono Fiaminhgi di Belgio. Wonen in
Italia. Zij huist naar daar naartoe. From Köningsberg. De dame, ongeveer
mijn jaren. Kort verhaal hoe zij als kind gered ewerd van dat schip met
minstens 5.000 Duitse burgers, op de vlucht voor de Sovjet-horden.
Verhaal mij ’n beetje bekend. Zwaar bombardement. Intentioneel. Rode
Kruis vlaggen un poco partutto. Geen overlevenden. Behalve ’n paar kids.
Waaronder dit kleine meisje. Nu onderweg naar het Land der Fascisten.
Per vivere, un poco.
Ach, wat is de wereld tot klein…Arrividerci Roma. Auf Wiedersehen.
*-*-*
Kijk,
Kijk: die Pruisen (Ühlanen?) die o.a. op St Pieters-op-Den-Dijk
(Brugge), zoals we dit voorbije wekend hoorden vertellen, zich als beesten gedroegen in WO I, waren dus ook, zoals zij zich gedroegen onder de Bezetting tijdens WO 2, mensen geworden
***-*-*
De
vertelster van zaterdag 28/12 (+90 jaar) die ons dit verhaal voordroeg,
inclusief de emoties, sprak over haar vroegste jeugdherinneringen.
Vader Médard, een welgestelde jonge boer: 4 jaar aan de IJzer. Kwam
daarna moe maar tevreden, gelukkig niet geschonden voor het leven, terug
thuis. Waar zowel het jongste zoontje, onze Pol, noch de Vader, elkaar
niet meer herkenden.
De
boerin, een grote knappe jonge Bruggelinge, Franstalig opgevoed en haar
manieren samen met haar gevoel voor de commerce, geleerd in het
pensionaat bij de Maseurkes, had al die jaren en die vele seizoenen de
‘doening’ draaiende gehouden. De resultaten mochten gezien worden! Alzo
leefde ze daar in het ‘Étappen Gebiet’…
Tot ze, met huid en haar, op zekere dag door zo ne knappe Feldwebel uit haar boerenkeuken werd uitgejaagd. ‘Beschlagname’ …
Watte, zei ze: twee keer raden wie van ons twee er hier buiten vliegt?
Waarop
ze, met een paar kleine kiendjes aan haar rokken, diene gast bij de
kraag greep en hem met klikken en klakken met nen fermen zwaai de deur
uit zwierde. Er hatte es von sebiet verstanden…
En ze werden voor de duur van de ganse oorlog nooit meer lastig gevallen.
Ja Ja, Köningsbergen! Dat en is Brugge nie…
*-*-*
….omdat hij vanuit een historisch perspectief de boog slaat naar het migratiebeleid van bondskanselier Angela Merkel
*
“Dass schaffen wir”:
zijn historische woorden die haar nu reeds zwaar worden aangerekend.
Iets in de zin van ‘LÉtat, Cest moi’ van een of andere Franse chi-chi
‘potentaat’ wiens naam liefst zo vlug mogelijk wordt vergeten.
Dan nog liever ‘Und nach Canossa geh’ich nicht’.
Die Märkelina is eerder iemand van het niveau ‘Paris vaut bien une Messe’…
Weer van zo ne Fransoos van keskeschiet.
**
*
Ja,
en dan ikzelf, denkend aan die pretentieuze soort Franse Koningin, die
ooit met haar Gemaal in Brugge op de pui van het Stadhuis verscheen. En
toen zich woedend tot de Koning (denk aan Mathilde van Hoedeghem &
Akko) met de woorden ‘Ikke denk hier de Koningin te zijn, maar rondom
mij, je ne vois que des Reines.” – “Als koningin zijn bij die sales
Flamingains”.
Jawel, dat waren d’er allemaal ‘van Brugge’ maar ze dienden zekerlijk ‘niet van achter in de reke gingen moeten staon’.
*-*-*-*
Nu even nog meer persoonlijk worden.
Een
goede vriendenraad. Doe lijk dat Kerelskind bij het Smidje van den
Woude. Die vroeg, inzake de brostukken van Vades goede sweert, om ’t
hersmeden. Want ’t was ’t hersmeden weerd. Goed in de oren knopen.
Deze DOORBRAAK niet integraal herlezen kan Uw Geestelijke Gezondheid schaden.
**
*
Ja, ook zij kon het lonken niet laten. Zij lonkte naar iedere man’…
Ja, eenmaal aan de praat-tafel gezeten…
- *
Het loont grondig om voor zichzelf voortdurend de kerngedachten van Mr. Winkler’s werken weer te geven. Net ’n encyclopedie. Een Winkler Prins…
Ook al omdat hij vanuit een historisch perspectief de boog slaat naar
het migratiebeleid van bondskanselierster Angelina Märkel. De historicus
begint met te zeggen dat het Westen een omstreden begrip is en daarom
als ‘constructie’ tussen aanhalings-tekens wordt gezet. Hijzelf spreekt
over ‘het moderne Westen’ (hier tussen aanhalingstekens, want citaat).
**
*
Terug over naar DOORBRAAK zelf.
**
n a s c h r i f t
**
*
*
Winkler verwijt haar ‘bonapartisme’, het begrip dat Karl Marx in zijn beroemde Der achtzehnte Brumaire des Louis Bonaparte (1851-’52) gebruikte om de heerschappij van keizer Napoleon III te definiëren.
Elites
Hier
legt Winkler de vinger op de wonde: vele mensen hebben het gevoel
uitgesloten te zijn van het heersende discours, vinden dat de elites hun
macht op ondemocratische wijze aanwenden.
Volgens Winkler ligt hier de oorzaak van het ontstaan en de versterking van ‘populistische protestbewegingen’.
consent of the governed: de wetgevende en de uitvoerende macht zijn aangewezen op de instemming van de geregeerden
De mensen hebben het gevoel ook dat er niet
naar hen geluisterd wordt – een veelgehoorde klacht – en net dat raakt
aan een wezens-kenmerk van het normatieve project van het Westen: de
consent of the governed: de wetgevende en de uitvoerende macht zijn
aangewezen op de instemming van de geregeerden, de burgers dus, als het
gaat om de ‘praktische verwerkelijking van normatieve
zelf-verplichtingen, bijvoorbeeld op het gebied van asiel en migratie,
en zodoende om het integratie-vermogen van maatschappijen’.
Het
is duidelijk dat Winkler de bondskanselier aanwrijft een
migratie-beleid in gang gezet te hebben zonder de burgers of op zijn
minst hun vertegenwoordigers, de leden van het Parlement, om die
‘consent’ gevraagd te hebben.
Natiestaat
de meest aangewezen ruimte om de democratie zich te laten ontplooien, is nog altijd de natiestaat
Winkler
verzet zich ook tegen wensen of plannen om de lidstaten van de EU een
‘post-nationale zelfopvatting’ bij te brengen. De afschaffing van de
natie-staten zou contraproductief zijn en de ‘nationalistische krachten’
nog versterken in hun protest. Inderdaad zou een Europese superstaat de
burgers nog meer ver-vreemden van de heersende Elites; de meest
aangewezen ruimte om de democratie zich te laten ontplooien, is nog
altijd de natiestaat, een gegeven dat ook door linkse denkers als een Wolfgang Streeck wordt beaamd.
Uiteraard
verdedigt Winkler een nauwere samenwerking tussen de EU-lidstaten op
basis ook van de immateriële waarden die als wezens-kenmerken van het
normatieve project van het Westen terug te vinden zijn in haar
Verdragen.
Uit
die wel doordachte rede van Winkler valt te leren dat van de garantie
van de vrijheid van denken de toekomst van het normatieve project van
het Westen afhangt, een vrijheid van denken die echter vandaag de dag
belaagd wordt door de herauten van de morele superioriteit en door de
aanhangers van – om Habermas weer te citeren – tradierten Weltbilder,
die ihre Grundlage insbesondere in den Religionen haben
(‘overgeleverde wereldbeelden die hun fundament in het bijzonder in de godsdiensten hebben’).
Dirk Rochtus
*
**
*
Over and Out met dit artikel uit Doorbraak. Terug naar de Hemelrijker van de Groene Wandeling….
*
Tweede Naschrift
& Besluit
*
Die Meneer Rochtus is
’n slim ‘manje’. Chapeau! Mooier Nieuwjaars-cadeau voor elk Redelijk
Schepsel Gods (dat bij zijn verstand is) kan ik me niet voorstellen…
*
Beste wensen voor het Jaar 2020 en alle volgende…
**
*
